Pardus’ta .deb Uzantılı Paketler Nasıl Kurulur?

Pardus'ta .deb Uzantılı Paketler Nasıl Kurulur?

Belki biliyorsunuzdur; Pardus, Debian tabanlı bir Linux dağıtımı. Her ne kadar başlangıçta Debian tabanlı olmasa da 2013 yılı itibari ile Debian tabanlı olmuş. O zamandan beridir de Debian üstünden geliştiriliyor. Aynı şekilde Ubuntu’da Debian tabanlı bir Linux dağıtımı. Bu sistemler Debian’ı temel aldıkları için ortak bir noktaları var!

Sistemler arası yatay uyumluk!

Mesela Ubuntu’ya yüklediğiniz bir tema Pardus’ta da çalışıyor. Ubuntu’ya yüklediğiniz oyun, Pardus’ta da çalışıyor. Birde debian paketleri var. Bu tarz bir yazılım paketi bulduğunuzda o paketi hem Ubuntu’ya hemde Pardus’a yükleyebiliyorsunuz. Hatta tüm Debian tabanlı Linux dağıtımlarına kurabiliyorsunuz desek yanlış olmaz herhalde?.

Basit bir örnek Chrome..

Chrome’un web sitesine giriyorsunuz, download bağlantısına tıklıyorsunuz, iki seçenek çıkıyor; .deb ve .rpm..

.deb paketi Debian tabanlı dağıtımlar için, .rpm paketi ise Fedora gibi Red Hat tabanlı dağıtımlar için..

Biz, Debian tabanlı sistem kullandığımızdan ötürü .deb uzantılı dosyayı indiriyor ve sistemimize kuruyoruz. Aynısını Ubuntu kullanıcıları da yapıyorlar. Bu sebeple eğer bir gün Pardus’tan Ubuntu’ya yada Ubuntu’dan Pardus’a geçerseniz, hiç yabancılık çekmiyorsunuz.

Peki .deb uzantılı paketleri nasıl açıyor ve sisteme yüklüyoruz? 

Bunun için iki yöntem var; ya terminalden komut çalıştıracaksınız yada sisteminize Gdebi isimli paket yükleyicisini kuracaksınız.

Sürekli komutla uğraşmak istemeyenler (mesela benim) için Gdebi harika bir şey. Ama burada her iki yöntemi de özet olarak anlatacağım. Çünkü öğrenmek güzeldir!

Önce ilk yöntem..

Terminal Yöntemi: 

Elimizde bir adet Chrome’un .deb paketi var, bunu sisteme kurmak istiyoruz. İndirme konumununda İndirilenler klasörü olduğunu farz edelim. Bu konuma gidiyor, boş bir alanda sağ tıklayıp, Burada Uçbirimi Aç komutu veriyoruz.

Karşımıza siyah ekran geldiyse;

sudo dpkg -i dosyaadi.deb

komutunu çalıştırıyoruz. Tabi burada dosyaadi.deb kısmını yüklenecek paket ismine göre değiştiriyoruz.

sudo dpkg -i google-chrome-stable_current_amd64.deb

Chrome kurulumu başlıyor.

Diyelim bu paketi sonradan kaldıracağız;

sudo dpkg -r packagename

komutunu çalıştırıyoruz. Dikkat ederseniz yüklerken girdiğimiz dosya adını değil, bu sefer uygulamanın adını veriyoruz. Peki uygulamanın doğru adını nereden bulacağız? Tabiki terminalde şu komutu çalıştıracağız;

dpkg -l | less

Karşımıza sistemde kurulu tüm paketlerin listesi gelecek. Burada aşağılara inerseniz Google Chrome’un tam adını bulacaksınız. Sonrasında klavyeden Ctrl + Z tuşlarına basarak bu listeden geri çıkacak, aşağıdaki komutu çalıştıracaksınız..

sudo dpkg -r google-chrome-stable

Google Chrome sistemden kaldırılmış olacak.

Eğer uygulama isminden emin olamazsanız aşağıdaki komut ile sistemde yüklü olup olmadığını doğrulayabilirsiniz;

dpkg -l google-chrome-stable

Paket adını doğru yazdıysanız ve sistemde yüklü ise aradığınız sonuç karşınıza çıkacak.

Not: Eğer dpkg komutu sizde işe yaramıyorsa Synaptic Paket Yöneticisinde dpkg araması yapın. Dpkg kurulu değilse, önce onu sisteme kurun.

Bununla alakalı başka komutlarda var ama ihtiyaç duyacaklarınızın bunlar olduğunu düşünerek ilk yöntemi kısa kesiyorum.

Şimdi sırada ikinci yöntem..

Gdebi Paket Kurucu Yöntemi:

Bu arkadaşı geliştirenlerden Allah razı olsun. Sisteme bir kez kuruyorsunuz, sonrasında masaüstüne yada indirilenler klasörüne indirdiğiniz .deb uzantılı dosyada sağ tıklayarak kurulum işlemini başlatıyorsunuz. Ama nasıl?

Gdebi Paket Kurucu yüklemenin iki yolu var!

Yine Chrome üstünden örnek verelim.. Chrome indirilenler klasöründe duruyor değil mi? Ama daha Gdebi sistemimizde yok.

Terminali açıyor, şu komutu çalıştırıyoruz;

sudo apt-get install gdebi

Not: Yönetici erişimi isterse; önce sudo su enter ve sonra yukarıdaki komut. Eğer yine hata verirse önce sudo apt –fix-broken install sonrasında sudo apt update ve en son sudo apt-get install gdebi

Yada Başlat > Synaptic Paket Yöneticisine gidiyor, arama kutusuna Gdebi yazıyoruz. Gdebi karşınıza çıktıysa, sağ tıklayıp yükleme için işaretleyin yada iki kez sol tıklayıp, ardından üst menüden Uygula, kurulum ekranında da Uygula.

Artık GDebi Paket Kurucumuz hazır..

Başlat menüsünde arama kısmına GDebi yazın, GDebi Paket Kurucuyu göreceksiniz.

Bundan sonra isterseniz bu uygulamanın Dosya > Aç menüsünden Chrome’un .deb dosyasını bulun, isterseniz Chrome’un .deb dosyasına gidip sağ tıklayıp, Birlikte Aç > GDebi Paket Kurucu yolunu izleyin.

Her iki koşulda da .deb uzantılı dosyanın kurulumunu GDebi Paket Kurucuya teslim etmiş olacaksınız.

Ekranda sağ köşede yer alan Paketi Kur butonu aktif ise ona tıklayarak Chrome kurulumunu başlatabilirsiniz.

Diyelim ki Chrome’u (yada .deb uygulamanızı) tekrar kurmak istiyorsunuz; aynı şekilde .deb dosyasını bulun, sağ tıklayıp GDebi Paket Kurucu ile açın. Karşınıza yeniden kurulum ve uygulamayı kaldırma seçenekleri gelecek. İstediğinizi seçin.

Pardus'ta .deb Uzantılı Paketler Nasıl Kurulur?

Fakat GDebi’nin biraz geç tepki verdiğini söylemeliyim. Aceleci davranmayın, sabırla bekleyin.

Konuyla alakalı sorularınız yada eklemek istedikleriniz olursa yazı altından yorum olarak yazabilirsiniz.

Notlar: 

  • Bazı adımlarda sizden yönetici şifresi istenecek. Mesela Gdebi’nin her açılışında sizden şifre ister. Synaptic’de öyle şifre ister. Bunu yönetici izinleriyle dosya yükleyebilmek için yapıyorlar. Korkmanıza gerek yok.
  • .deb paketlerini yüklemek için farklı yöntemlerde olabilir. Ben sadece bildiğim iki yöntemi sizlerle paylaştım.
  • .deb paketlerini GDebi Paket Kurucu’dan kaldırmanın tek yolu .deb dosyasını bulup yine Gdebi Paket Kurucu ile açmak. Aksi halde terminal komutlarını kullanmanız gerekiyor.
  • Red Hat için geliştirilen .rpm isimli uygulamalarında .deb formatına dönüştürülebildiği gibi bir yazı okudum fakat olaya hakim değilim. Konuyla ilgilenen olursa Google’da Alien .rpm araması yapabilir.