Tetanos ya da kazıklı humma, gram-pozitif, anaerobik bir basil olan Clostridium tetani bakterisinden ileri gelen, çizgili kaslarda uzun süreli sertleşme ve kasılmayla belirginleşen toksik, ölümcül bir enfeksiyon hastalığıdır.
Toprakta yaşayan Clostridium tetani, derideki bir yara, çizik vb (portantre) aracılığıyla organizmaya girmesinden kaynaklanan hastalıkta, kuluçka süresi 8-16 gündür. Tetanos hastalığı bu kuluçka döneminden sonra çene kasılmasıyla ortaya çıkar ve bu kasılma tüm vücuda yayılır. Tetanos aşısı yapılmazsa tetanos hastalığına yakalanan kişi ölebilir.
Dikkat! Bazı uzmanlar tetanos hastalığının sadece paslı obje yaralanmalarından değil, genel çizik ve yaralanmalardan da ortaya çıkabileceğini, bu sebeple düzenli olarak (her 5-10 yılda bir) aşı olunmasını öneriyorlar.
Bu nedenle tetanos aşısı, vakadan sonra ilk 24 saat içinde mutlaka yaptırılmalıdır. Vaka dışında ise tetanos aşısını 10 yılda bir yaptırmanız sizi koruyacaktır. Özellikle paslanmış metallerin neden olduğu hafif yaralanma olaylarında dahi hastaneye başvurmak çok önemlidir.
Korunmak için;
- Paslı yüzeylere temas etmemek,
- Yaraların antiseptik solüsyonlarla temizlenmesi,
- Kapalı ortam oluşturabilecek yaraların oksijenli su ile dezenfekte edilmesi,
- Tetanos aşısı olmak gerekmektedir.
Not: Tetanos aşısı sol veya sağ omuzdan yapılır, aşı olmak için aç yada tok olmanız önemli değildir. Aşıdan sonra 2 gün duş almamalısınız. Bazı bünyelerde aşıdan sonra 1-2 gün kas ağrıları görülebilir. Ve eğer olay yeniyken hastanenin Acil servisine giderseniz ücretsiz olarak iğnenizi yaptırabilirsiniz. Eczanelerde iğne fiyatı 15-30 TL aralığında değişebilir.
Aşının Koruyuculuğu; Aşının en etkili olduğu dönem ilk beş yıldır. Bu süre zarfında aşının hastalıklara karşı daha fazla dirençli olduğu, beş yıl sonrasında ise bu etkinin azaldığı görülmektedir.
Tetanos belirtileri;
- Çene Kası Sertleşmesi: Tetanosda genel olarak ilk belirti, çeneyi kontrol eden kaslarda spazmlar oluşmasıdır. Spazm sırasında kaslar katıdır ve çene kapalı şekilde sıkıca kilitlenir. Çene kaslarında ki kasılmalar sebebiyle salya akması tetanos belirtilerinden biridir.
- Boyun Sertleşmesi: Tetanos zehri vücutta aşağı doğru indikçe diğer organlarda tetanos belirtileri göstermeye başlar mesela; çene ve yüz spazmlarını boyun sertleşmesi izler.
- Yutkunma Zorluğu: Boyun sertleşmesinden kısa bir süre sonra yutkunma zorlukları tetanos belirtisi olarak baş gösterebilir. Yutkunmayla ilgili kaslardaki spazmlar yutkunma için gerekli bu işbirliğini bozduğu için yutkunma zorlukları baş gösterir.
- Solunumda meydana gelen güçlükler
- Ateşle birlikte terleme ve baş ağrısı
- Yüzdeki Spazmlar: Yüzde oluşan spazmlar da yine tetanosun erken dönem belirtileri arasındadır. Çene kaslarındaki spazmlarla aşağı yukarı aynı anda başlar. Yüzdeki kas spazmları doğal olmayan yüz ifadelerine yol açar. Ağız çevresindeki spazmlar kişinin yüzünde tuhaf bir gülümseme ifadesi oluşmasına neden olabilir.
- Genellikle midede gerçekleşen istemsiz ağrılı kasılmalar
- Tansiyon yükselmesi ve yüksek kalp hızı
- Vücudun genelinde ağrılı kas tutulmaları ve idrar tutamama
Merak Edilen: Hamilelikte tetanos aşısı aç karnına mı yapılır? Tok karnına mı yapılır?
Sorunuzun Cevabı: Aç yada tok olmanız fark etmez.
Merak Edilen: Kedi ve köpek ısırığında da tetanos aşısı yapılır mı?
Sorunuzun Cevabı: Evet, 1 doz tetanos, 4 doz kuduz aşısı yapılır.
@Öznur; Merhaba, geçmiş olsun. Birinci sınıftaki aşının geçerlilik süresini öğretmenlerinden yada okul müdüründen sorarsanız iyi olur. Bazı aşılar 1 yıl etkili, bazısı 5-10 yıl etkili oluyor. Aşı etkisi 1 süreli ise veya içiniz rahat etmez ise doktora önce danışarak ardından tekrar aşı yaptırabilirsiniz. Ama önce bilgi almanız şart.
Merhaba tetanoz aşısı hastalık bulaştıktan sonra kuluçka döneminde yapılırsa yinede panzehir etkisi görürmü ben elimi demirle kesmiştim 2 gün boyunca hiç bişey olmadı sonra içim rahat etmedi diye gidip vuruldum acaba geç kalmışmıyımdır cevap verirseniz çok sevinirim stres yaptım iyice
@Alperen; Merhaba, geçmiş olsun. Enfeksiyon kaptığınıza dair belirtiler, rahatsızlıklar var mı? Herhangi bir belirti yoksa muhtemelen enfeksiyon kapmamışsınızdır. Yinede doktora gidip durumu anlatmanız rahat olmanız açısından, önlem olması açısından iyi olur.
@Lordiz Sadece aşıdan sonra ağrılarım oldu aşı olalı 10 gün oldu hafif ağrılar var ve çene kaslarımda ağrıyo ama sanırım aşının yan etkileri diye düşünüyorum yada 20 lik diş belirtileride olabilir o yüzden stres yaptım psikolojik olarakta olabilir en son 14 yaşında 8.sinifta vuruldum yaşım suan 19 doktor ilk basta 5 sene olmus daha gerek yok dedi benim icim rahat etmedi diye gidip vuruldum ama yine tedirginim bu aşının etkisi 5 yıl geçince hemen bitiyormu mesela 6 yıl falan olunca etkisi kayboluyormu.
@Alperen; Aslında her paslı tel, çivi, demir bize enfeksiyon bulaştıracak diye birşey yok. Ancak bunu piyango gibi düşünürsek önlem olması açısından tetanoz aşısı olmamız gerekiyor. Aynısı kediler, köpeklerde de geçerli. Her kedi, köpek cırmaladığında, ısırdığında kuduz olmuyoruz çünkü bu hayvanlarda kuduz mikrobu olacak ki bize bulaşsın. Aşıları tam hayvanlar risk yaratmıyor fakat yinede hayvan ısırdığında içimiz rahat etmezse aşımızı oluyoruz.
Tetanoz aşısında neredeyse 1 ayı bulan kol ve omuz ağrısı olabiliyor. Çenedeki ağrı stres yaptığınızdan, gerildiğiniz içinde olabilir, dişlerle alakalı önceden sorun varsa bununla alakalı da olabilir.
Olayın üzerinden sanırım 48 saatten fazla bir zaman geçti ve bu süreçte enfeksiyon belirtileri görmüyorsanız bence sorun yok. Ama yinede sizi korkutan birşey olursa hemen doktora gitmenizi öneririm.
Verdiginiz cevaplar icin tesekkur ederim birazda olsa rahatlattiniz beni bana gorede stres yaptim ondan dolayida olmus olabilir tetanos belirtilerine baktigimda bi kac tanesi kendime uyuyodu ondan dolayi iyice tedirgin olmustum tam 2 gun fln gecti gidip vuruldum tetanoz aşısı panzehir etkisi görmüştür sanirim cunku doktor ilk gittigimde gerek yok dedi ben 2-3 saat sonra gidip icim rahat etmedi vurulsam olurmu dedigim icin vuruldum zaten aşı yan etkileri bagışıklıga göre degisiyormus bende yan etki yapmista olabilir buyuk ihtimalle bu aşı sadece 5 yılmı geçerli dedigim gibi 6 sene oldu diyelim etkisi bitiyormu tamamen 10 sene sonra tamamen bitiyor diye okumustum bi yerde
@Alperen; Rica ederim. Bazı aşılar 1 yıl, bazıları 5 yıl, bazıları 10 yıl etkili diyorlar. Önce onu bilmek gerek. Önceki aşının tesiri ne kadardı? Ama tam 5 yıl, tam 10 yıl olarak görmemek de gerek. 5 yıl 1825 gün ediyor. “1824. gün çivi battı ama beni korur” diyemeyiz en mantıklısı tekrar aşı olmak. Tabi vakanın durumu da önemli.
20 gün önce ayağıma çivi battı ancak çivi paslı değildi ben paslı bir tarafını görmedim kırık dolaplar vardı yani çivi suntaya veya ahşap birşeyeden düşmüş olabilir ve çivinin battığı yerde kanadı.
20 gün geçmesine rağmen Tatenoz aşısı yaptırmadım.
Ayağımın çivi batan kısmında ve etrafında ağrılar oluşmaya başladı aşı vs ne yapmam gerekli ? şimdiden yardımlarınız ve desteğiniz teşekkür ederim
@çivili adam; Merhaba, geçmiş olsun. Çivi paslı değilse enfeksiyon kapma riskiniz yok gibi birşey. Yara alan bölgedeki sızlama ve ağrılar gayet normal. Geçmişe dönük en son ne zaman tetanoz aşısı olduğunuzu düşünerek ileriye dönük önlem olması için aşı olabilirsiniz. Yada içiniz rahat etmiyorsa doktora gidip konu hakkında bilgi alabilirsiniz. Eğer enfeksiyon kapsaydınız 20 güne çoktan etkilerini yaşardınız.
Merhaba
Bugün öğlen 12 gibi elime paslı bir tel battı epeyce kanadı tetanos aşısı yaptırıcam 24 saat içinde yapılması gerekiyormuş herhalde şu sıralarda 9 saat geçti hemen acile gitmelimiyim yarın sabah yaptırsam olurmu?
Teşekkürler…