TÜFE Rakamlarına Göre Kira Artış Oranı Hesaplama [Yeni Sistem]

MjAzODM0Nj kiralar ne kadar artacak zps40c8507c TÜFE Rakamlarına Göre Kira Artış Oranı Hesaplama [Yeni Sistem]

Hem kiracılara hemde ev sahiplerine yardımcı olacak bir yazı paylaşıyorum bu sefer.. Bildiğiniz gibi (yada yeni öğreneceğiniz gibi) yeni borçlar kanunu’na göre (Temmuz 2012) “ev sahibi zam hakkı”, Üretici Fiyatları Endeksi (yani ÜFE) rakamları ile sınırlandırıldı. Bu uygulama ile kira artışlarının da artık enflasyon oranları ile belirlenmesi zorunluluğu getirilmiş oldu. Ve tabi ki ev sahibi kontrat yenileme aşamasında bu oranlara uymadı mı? kiracının da ev sahibini mahkemeye verme şansı doğmuş oldu.

GÜNCELLEME // EYLÜL 2018:

20 Eylül 2018 tarihi itibari ile kira artış oranı hesaplamalarında Üfe rakamlarının yerine Tüfe rakamlarının baz alınması kararı alındı. Kira zammı düzenlemesi Yeni Ekonomi Programı’nda şu şekilde yer aldı:

“Kira artış oranına dair üst sınır, döviz kuru veya emtia fiyatlarındaki gelişmelere duyarlılığı yüksek olan üretici fiyatları yerine tüketici fiyatlarına göre belirlenecektir.”

Yani yeni sistemde kira artış oranı hesaplayacak olanların ÜFE üzerinden değil TÜFE oranları üzerinden hesaplama yapması gerekiyor.

ÖRNEK:

http://www.tuik.gov.tr/PreTabloArama.do?metod=search

Yeni sistemde yukarıdaki bağlantıya gittiğinizde açılır listeden “Tüketici Fiyat Endeksi“ni seçmelisiniz. Seçim yaptıktan sonra sayfanın hemen altında 1 ay geriden tüm tüketici fiyat endeksi bültenlerini göreceksiniz. En üstteki yeni tarihli olanı açarak güncel TÜFE artış oranlarına bakacaksınız. Örneğin Ağustos 2018 bülteninde 12 aylık TÜFE artış oranı 12.61 diyor. Aynı ayın 12 aylık ÜFE artış oranı ise 18.78. Bu durumda kira artışını en fazla %12.61 oranında hesaplayabileceksiniz. %18.78 değil.

YEP ile yapılan bu değişiklik yürürlükte kaldığı sürece TÜFE daha düşük gerçekleştiğinden kira artış oranları daha az olacak. Sistem yine eski şekilde ÜFE’ye geri çevrilirse de aşağıdaki anlatımda olduğu gibi hesaplamalara devam edeceğiz.

ESKİ ÜFE HESAPLAMA YÖNTEMİ:

Kira artış oranı nasıl hesaplanıyor? 

Örnekleyelim; Ev sahibisiniz yada kiracısınız ve kira sözleşmesini bu ay (Ekim 2013) yenileyeceksiniz. Hemen TÜİK web sitesinden son yayınlanan ÜFE oranına bakıyorsunuz. Ama aylık artış değil, on iki aylık ortalama!

Diyelim ki sözleşme yenilediğiniz tarihte (örneğin Ekim ayında) henüz ÜFE oranları yayınlanmamış, bu durumda Eylül ayı oranına bakıyorsunuz..

ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi) oranları, her ay Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı enflasyon oranları arasında yer alıyor. Örneğin Eylül ayına ait enflasyon oranlarına göre ÜFE, aylık yüzde 0,88 artış göstermiş. Kira artış oranlarında ÜFE oranlarının on iki aylık ortalamaları baz alındığından Eylül ayına ait ÜFE oranı on iki aylık ortalamasına bakıyoruz. Artış %3,58! Buna göre Eylül (yada Ekim) ayında süresi dolan ve yenilenen kira sözleşmelerinde yapılacak kira artışları da yüzde 3,58’den yüksek olamıyor.

ÜFE Oranlarına Nereden Bakıyoruz?

Tabiki güncel aylık ÜFE oranlarını öğrenmek için TÜİK sitesini ziyaret etmemiz gerekiyor. ÜFE on iki aylık ortalamalarına ihtiyaç duyduğunuzda (sitede bir değişiklik yapmadıkları sürece) aşağıdaki bağlantıyı kullanıyorsunuz.

2013 yılında kullanılan bağlantı şuan kullanılamıyor. Güncel ÜFE oranları için aşağıdaki yeni bağlantıyı ziyaret etmelisiniz.

http://www.tuik.gov.tr/PreTabloArama.do?metod=search

Yukarıdaki bağlantıya gittiğinizde “Konusu ve Adına Göre Arama” bölümünde açılır kutudan “Yurt içi Üretici Fiyat Endeksi” seçmelisiniz. Hemen aşağısında tüm bültenler görünecek. En üstteki en yeni tarihli olanı açarak güncel ÜFE artış oranlarına ulaşabilirsiniz. Örneğin Mayıs 2015 bülteninde 12 aylık değişim oranı 6.98..

ÜFE oranları için ayrıca bu bağlantıyıda ziyaret edebilirsiniz, ancak 1 ay geriden geliyorlar(dı).

kira oran zps5719cc38 TÜFE Rakamlarına Göre Kira Artış Oranı Hesaplama [Yeni Sistem]

Not: Tüik aylık üfe artışını ay sonu hesaplayıp açıkladığı için Eylül ayı artışı Ekim ayı başında yayınlanıyor. Mantık olarak da zaten yaşanıp bitmemiş bir Eylül ayı artışını ay başından bilemezsiniz..

Sonuç;

Sonuç olarak Eylül ayına kadar 500 TL olan ev kirası Ekim ayında yenilenen sözleşme ile en fazla %3,58 oranında arttırılarak 518 TL oluyor. He kimse ev sahibi kirayı 518 TL yerine 520 TL yaptı diye mahkemeye vermez ama kanun bu sayede ev sahibine yol göstermiş, kiracıyı da korumuş oluyor.

Konuya kaynak kanun maddesi:

MADDE 344 – Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir.

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir.

Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz. Ancak, bu Kanunun, “Aşırı ifa güçlüğü” başlıklı 138 inci maddesi hükmü saklıdır. Beş yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı paranın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak üçüncü fıkra hükmü uygulanır.

İş yeri kira artışları için durum farklı;

http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/22991390.asp

Konuya dair yanlışım, eksiğim, hatam varsa lütfen bildirin.