Tetanos ya da kazıklı humma, gram-pozitif, anaerobik bir basil olan Clostridium tetani bakterisinden ileri gelen, çizgili kaslarda uzun süreli sertleşme ve kasılmayla belirginleşen toksik, ölümcül bir enfeksiyon hastalığıdır.
Toprakta yaşayan Clostridium tetani, derideki bir yara, çizik vb (portantre) aracılığıyla organizmaya girmesinden kaynaklanan hastalıkta, kuluçka süresi 8-16 gündür. Tetanos hastalığı bu kuluçka döneminden sonra çene kasılmasıyla ortaya çıkar ve bu kasılma tüm vücuda yayılır. Tetanos aşısı yapılmazsa tetanos hastalığına yakalanan kişi ölebilir.
Dikkat! Bazı uzmanlar tetanos hastalığının sadece paslı obje yaralanmalarından değil, genel çizik ve yaralanmalardan da ortaya çıkabileceğini, bu sebeple düzenli olarak (her 5-10 yılda bir) aşı olunmasını öneriyorlar.
Bu nedenle tetanos aşısı, vakadan sonra ilk 24 saat içinde mutlaka yaptırılmalıdır. Vaka dışında ise tetanos aşısını 10 yılda bir yaptırmanız sizi koruyacaktır. Özellikle paslanmış metallerin neden olduğu hafif yaralanma olaylarında dahi hastaneye başvurmak çok önemlidir.
Korunmak için;
- Paslı yüzeylere temas etmemek,
- Yaraların antiseptik solüsyonlarla temizlenmesi,
- Kapalı ortam oluşturabilecek yaraların oksijenli su ile dezenfekte edilmesi,
- Tetanos aşısı olmak gerekmektedir.
Not: Tetanos aşısı sol veya sağ omuzdan yapılır, aşı olmak için aç yada tok olmanız önemli değildir. Aşıdan sonra 2 gün duş almamalısınız. Bazı bünyelerde aşıdan sonra 1-2 gün kas ağrıları görülebilir. Ve eğer olay yeniyken hastanenin Acil servisine giderseniz ücretsiz olarak iğnenizi yaptırabilirsiniz. Eczanelerde iğne fiyatı 15-30 TL aralığında değişebilir.
Aşının Koruyuculuğu; Aşının en etkili olduğu dönem ilk beş yıldır. Bu süre zarfında aşının hastalıklara karşı daha fazla dirençli olduğu, beş yıl sonrasında ise bu etkinin azaldığı görülmektedir.
Tetanos belirtileri;
- Çene Kası Sertleşmesi: Tetanosda genel olarak ilk belirti, çeneyi kontrol eden kaslarda spazmlar oluşmasıdır. Spazm sırasında kaslar katıdır ve çene kapalı şekilde sıkıca kilitlenir. Çene kaslarında ki kasılmalar sebebiyle salya akması tetanos belirtilerinden biridir.
- Boyun Sertleşmesi: Tetanos zehri vücutta aşağı doğru indikçe diğer organlarda tetanos belirtileri göstermeye başlar mesela; çene ve yüz spazmlarını boyun sertleşmesi izler.
- Yutkunma Zorluğu: Boyun sertleşmesinden kısa bir süre sonra yutkunma zorlukları tetanos belirtisi olarak baş gösterebilir. Yutkunmayla ilgili kaslardaki spazmlar yutkunma için gerekli bu işbirliğini bozduğu için yutkunma zorlukları baş gösterir.
- Solunumda meydana gelen güçlükler
- Ateşle birlikte terleme ve baş ağrısı
- Yüzdeki Spazmlar: Yüzde oluşan spazmlar da yine tetanosun erken dönem belirtileri arasındadır. Çene kaslarındaki spazmlarla aşağı yukarı aynı anda başlar. Yüzdeki kas spazmları doğal olmayan yüz ifadelerine yol açar. Ağız çevresindeki spazmlar kişinin yüzünde tuhaf bir gülümseme ifadesi oluşmasına neden olabilir.
- Genellikle midede gerçekleşen istemsiz ağrılı kasılmalar
- Tansiyon yükselmesi ve yüksek kalp hızı
- Vücudun genelinde ağrılı kas tutulmaları ve idrar tutamama
Merak Edilen: Hamilelikte tetanos aşısı aç karnına mı yapılır? Tok karnına mı yapılır?
Sorunuzun Cevabı: Aç yada tok olmanız fark etmez.
Merak Edilen: Kedi ve köpek ısırığında da tetanos aşısı yapılır mı?
Sorunuzun Cevabı: Evet, 1 doz tetanos, 4 doz kuduz aşısı yapılır.
Sâgolun hocam parmağımı kesik derken sıyırdı berelendi kanama belli belirsiz çok yüzeyseldi..hemen 10 dakika suyla sabunla ardından kolonya ile müdahale ettim…3.dozu 2 nisanda vurulacam sağlık ocağında vurulmuştum önceleri….mevcut aşı düzenini bozmasam iyi olacak heralde bu sene vurulduğum 2 doz hiç olmazsa 1 yıl korur diyorlar…daha öncede 2017 de 1 doz 2011 yılında 2 doz çocukluk aşılarımın tam olduğunu hatırlıyorum yaşım 29…
@Barış10; Tekrar geçmiş olsun, sizde sağ olun.
Bu gün sabah kafamı bahçenin havalandırması vardı ona vurdum Şubat’ta 11 yaşına girdim ve demir paslıydı (kanamadı)
@Mehmet; Merhaba, geçmiş olsun. Kesik yoksa sorun olmayacaktır.
En son 4 yaşında tetanoz aşısı olmuştum daha yeni 11 yaşıma girdim bir daha tetanoz aşısı olmama gerek varmı ?
@Mehmet; Bundan sonraki olası kazalara karşı önlem olarak aşı olabilirsiniz. İçiniz rahat olur. Size kalmış.
Merhabalar kolay gelsin bu gün saat 14:00 civarında ayağıma bir çivi battı ve biraz kanadı en son ne zaman aşı olduğumu hatırlayamıyorum 5-6 sen olmuştum herhalde olayın üstünden 7 saat geçti bişey yok sadece batan yerin çevresi biraz şişmiş ama tetanoz belirtilerinden hiçbirisi olmadı daha aşı olmalı mıyım ?
@Enes palvan; Merhaba, geçmiş olsun. 7 saat içinde hemen belirtiler çıkmayabilir ve belirtiler çıktığında geç kalmış olabilirsiniz. Sizinki biraz riskli. Hayatınızla kumar oynamak istemiyorsanız bence aşı yaptırın, en azından birkaç sene içiniz rahat olur.
Merhaba ben öğlen saatlerinde zımba ile iş görürken birden dalgınlıkla parmağıma batırdım geri hemen çıkardım tek yeri girmişti zaten çok küçük delik olduğu için kan gelmedi gibi bir şey sadece kan çıktı o da kan aktı denilmez bile paslı değildi ve 21 yaşındayım lise çağında oldum beş sene dolmuşmudur bilmem ama size sorayım dedim yardımcı olursanız sevinirim.
@Zihni; Merhaba, geçmiş olsun. Kaza söylediğiniz gibi olduysa, zımba teli paslı değilse, büyük ihtimal sorun çıkmayacak. Fakat yinede belirtileri takip edin yada içiniz rahat etmez ise aşı yaptırın. Her gün bir sürü insan benzer kazalar geçiriyor ve aldırmadan hayatına devam ediyor. Ancak kime ne zaman ne olacağını bilemiyoruz. Temkinli olmak gerekiyor.