Moleküller arası enerji transferini temsil eden grafiğe Jablonski Diyagramı denilmektedir. Konusu (FRET – Förster resonance energy transfer) Floresans rezonans enerji transferleridir ve bu diyagram adını Polonyalı fizikçi Aleksander Jabłoński‘den almaktadır.
Konuyla ilgili çok fazla kaynak bulunmamakta, fakat yukarıda da dediğimiz gibi floresans, fosforesans konuları (kimya) incelendiğinde Jablonski enerji diyagramına ulaşılmaktadır.
Yukarıdaki şekilde bir molekülün uyarılmaları ve bu uyarılmaların hangi yollarla sonlandığı diyagram şeklinde verilmiştir. İşte bu diyagrama Jablonski Diyagramı denilmektedir. Diyagramdaki yatay kalın çizgiler her bir elektronik enerji düzeyinin en altındaki titreşim enerji düzeylerini, ince çizgiler ise her bir elektronik enerji düzeyinde bulunan titreşim enerji düzeylerini gösterir.
Elektronik enerji düzeyleri başlıca temel (S0) ve uyarılmış (S1, S2…) singlet ve uyarılmış triplet (T1) enerji düzeyleridir. Diyagramdan görüldüğü gibi, bir molekülün uyarılması, S0 dan S1’e λ1; S0 dan S2 ye λ2 (daha kısa) dalga boylu ışınların soğurulmasıyla sağlanabilir. Moleküllerde elektronik uyarılmalar yanında titreşim uyarılmaları da olur. Doğrudan triplet hale (S0 dan T1’e) uyarılma gözlenmez (yasaklanmış geçiş). Foton soğurularak uyarılma süreci çok hızlı (10-14– 10-15 s) bir olay olup, çok kısa bir sürede gerçekleşir. Uyarılmış molekül birkaç adım üzerinden geçişler yaparak temel hale döner. Bu geçişler başlıca floresans, fosforesans gibi foton yayımı (yeşil ve kırmızı oklarla gösterilen geçişler), ve titreşim geçişleri, iç dönüşüm, dış dönüşüm, sistemler arası geçiş, ön ayrışma gibi ışımasız (dalgalı oklarla gösterilen geçişler) ısıl, kinetik geçişlerdir.
Temel hale dönüş, uyarılmış halin ömrünü en aza indiren geçiştir. Örneğin floresans geçişi, ışımasız süreçlere göre daha hızlı ise, o zaman moleküller büyük oranda floresans geçişiyle temel hale dönerler. Öte yandan ışımasız geçiş daha hızlı ise, o zaman da floresans ya hiç olmaz ya da çok düşük şiddetle gerçekleşir.
Konuyla ilgili buradaki kaynağa göz atabilirsiniz.
Konuyla ilgili yanlış bilgiler olduğunu düşünüyor veya daha fazla bilgiye sahip iseniz yorum panelinden bizlerle paylaşabilirsiniz.