Biliyorsunuz ki 2019 yılı itibari ile naylon poşet kullanımını azaltmak amacıyla ülkecek ücretli poşet uygulamasına geçtik. Amaç poşet kullanımını azaltıp doğayı korumak. Peki bu uygulama başarılı olacak mı? Yararları mı daha fazla olacak yoksa zararları mı? Şimdilik sistemin laf olsun diye uygulamaya konduğu gibi bir sonuç beliriyor fakat niyet iyi ise birkaç yıl içinde her şey değişebilir. Peki o zamana kadar neler olacak? Bu uygulamanın yararları ve olası sonuçları neler olacak?
Güncelleme: Yazımı, poşet uygulaması hayata geçmeden önce yazmıştım ve sonrasında bir güncelleme yapmam şarttı. Aradan 3 ay geçti, uygulamanın sonuçlarını görmeye başladık;
- İnsanlar yine poşet kullanıyor azalmış olsa da,
- Poşet satanlar, poşet üreticileri şikayetçi,
- Bez torbalar ucuz değil, tüketiciye ek masraf,
- Poşete verilen para nereye gidiyor? Vatandaşın yeni derdi oldu.
- Pazarda, manavda, eczane gibi yerlerde verilen poşetler ücretsiz,
- Hırsızlık olaylarını bilemiyorum, zaten gözlemleme şansımda olmayacaktır.
Konuyla alakalı şöyle bir durumda var; bu olay dünya genelinde pek çok ülkede var ve bizde olduğu gibi poşet kullanımını azaltmaya çalışıyorlar. Türkiye’de de bu işin arkasında Greenpeace var. Poşet kullanımının azaltılması için imza topluyor, etkinlikler düzenliyorlar. Ayrıca bunu yapmakla kalmayıp poşete verilen paranın nereye gittiğini de sorguluyorlar. Yani para doğa dostu, çevreyi korumaya yönelik mi harcanacak? Birilerinin cebine mi girecek?
Sistem düzgün işlerse, denetlenebilirse, değişik çözümler denenirse poşet yasağına karşı olmayız. Kim ister doğa zarar görsün? Fakat sistemin açıkları olursa ne doğaya ne bize faydası olur. İnşallah benzer kuruluşlar ve örgütler bu işin devamlı takipçisi olurlar, bizimde içimiz rahat eder.
Uygulama hayata geçmeden önceki yazımı okumaya devam edebilirsiniz..
Öncelikle uygulamanın yararlarına bakalım;
- Poşet kullanımı azalacak ve çöp atıklarımızda bir miktar azalma olacak.
Bir miktar diyorum çünkü insan oğlunun işi gücü çöp üretmek.. Pet şişelerin zararını biliyoruz öyle değil mi?.. Neyse ki her yıl biraz daha bilinçleniyoruz, belediyeler çöp arıtma tesisleri kurarak çöpleri doğaya zarar vermeden imha ediyor, dönüştürüyorlar. Mesela pet şişeler, cam şişeler, bilinçli yönetim ile ayıklanıp, yeniden geri kazandırılabiliyor. Peki naylon poşetler?
Muhtemelen onlarda bu dönüşüme dahil oluyorlar; denize yada sokağa savurmuyorsanız! Yada diğer çöplerimize dahil oluyorlar.
Tamam, denizleri kirleten poşetlerin hayvanlara zararlarını biliyoruz. Fakat burada amaç denizleri korumak ise kolay çözülebilir poşetler yapılmalı, zararsız poşetler üretilmeli öyle değil mi? Doğaya, insana zararlı poşet diye bir şey olmaması sağlanmalı.
Gelin şimdi birde ücretli poşet uygulamasının olası sonuçlarına bakalım..
Ücretli poşet uygulamasının olası sonuçları;
- Tüketici zaten alışveriş sırasında para ödüyorken birde poşete fazla fazla para ödeyecek,
- Tüketici devamlı poşetini hazır bulunduracak yada yanında poşet parası hazırlayacak,
- Tüketici sıralı market alışverişlerinde hırsız muamelesi görebilecek (düşük olasılık ama yaşanacaktır),
- Tüketici “evsel atık çöpler” içinde ayrıca poşete para ayıracak, (yine poşet kirliliği)
- Esnaf veya market elemanı iş yükünün içinde birde ücretle poşet satacak, bunun iadesi de var (evet, iade!),
- Müşteriye satılan poşet yırtılır, ürünler zarar görürse yeni bir sorun çıkacak; tüketici satıcıyı dava edebilecek, tazminat alabilecek,
- Esnaf veya satıcının mağaza içinde hırsızlıklara daha çok dikkat etmesi gerekecek, (Elinde büyük bir bez torba, içinde bir sürü açık ürünle markete giren tüketicinin raflardan bir ürünü alıp torbasına atıp atmadığını kimse bilemeyecek. Kötü bir durum ama muhtemelen bu gerçekleşecek.)
- Bazı tüketiciler çöplerini artık poşetleyerek atmayacak, doğrudan konteynerlere dökecekler, (Kediler için iyi fakat çöp toplayan kamu çalışanları için kötü bir durum.)
- Yıllardır sırf atık su tesisatı ve kanalizasyon sisteminin hayrına tuvalet kağıdı atıklarını poşete koyan aileler bu atıklarını artık kanalizasyona dahil edecek, (Tesisatçılar için iyi fakat belediyeler için kötü bir durum.)
- Poşet üretimi azaldığında bu işten para kazananlar işsiz kalacak yada üretim el değiştirecek.
Benim aklıma gelenler bunlar.
Muhtemelen benimle aynı fikirde olmayanlar olacak ama birilerinin bunları düşünmesi, yeni ve daha sağlıklı bir yol çizmesi gerekmiyor mu? Madem niyet doğayı korumak, o zaman poşetleri parala satmak, üstünden para kazanmak yerine;
- poşetleri çöpteyken dönüştürsek,
- doğaya zararı olan poşetler yerine reklamlı ama ücretsiz bez torbalara geçsek,
- yada şuan kullanılan poşetler yerine suda çözülen doğa dostu poşetlere geçiş yapsak!
Bakalım yeni sistem ne gibi sonuçlar doğuracak ve zaman içinde neye dönüşecek?? İnşallah orta yol bulunur, hem doğa hemde insanlar korunur.