“Mehmetçik” İsmi Nereden Gelir?

"Mehmetçik" İsmi Nereden Gelir?

Ocak 1912’de Tobruk Savaşı’nda bir subayın yanında çarpışan Mehmet isimli asker şehit düştü. Yanı başındaki onbaşı subaya dönüp; – “Kumandan, Mehmet şehit oldu” diye bağırdı…

Subay da; – “Vah Mehmetçik, vah… Yazık oldu Mehmetçiğe… Allah yardımcısı olsun” diye söylendi dudakları arasından…

Subayı duyan diğer askerler, şehit olan arkadaşlarının adını “Mehmetçik” sanarak; -“Mehmetçik şehit düştü, Allah rahmet eylesin” diye bağrıştılar. Aralarındaki Arap askerler de dilleri dönmediğinden “Muhammetçik, Muhammetçik şehit oldu” diye tekrarladılar…

“Mehmetçik” adı, böylelikle ağızdan ağza gerilere kadar ulaştı. Gerilerde bir çadırda çalışan alay yazıcısı, önündeki deftere “İlk şehidimiz Mehmetçik” diye yazdı. O gün, dokuz saat süren savaşta yaralanan, şehit düşen, gazi olan ama adı bilinmeyenlerin hepsine “Mehmetçik” denildi…

Subaylar emirlerindeki yiğit erleri anarken;

-“Mehmetçik güzel savaştı…” -“Mehmetçik yiğitliğini gösterdi…” -“Yaşasın Mehmetçik…” gibi övgü dolu sıfatlarla söz ettiler onlardan…

Öte yandan, karşılıklı siperlerde çarpışırken kulaklarına gelen bu ismi düşmanlar da kanıksamıştı. Günlüklerine “Mehmetçik bugün hücum etti”, “Mehmetçik’e yenildik” veya “Mehmetçik bu kez başarılı olamadı…” gibisinden notlar düştüler…

Artık ister kendi içimizde olsun, ister düşmanlarımız arasında, Türk askerine Mehmetçik deniyordu. İtalyanlar, Balkan Savaşı’nda kışkırttıkları ulusları uyarırken hep “Mehmetçik” adını kullanmışlardı. Balkan devletleri de haberleşmelerinde hep “Mehmetçik”ten söz ettiler.

Diğer taraftan, Trablusgarp’tan dönen askerlerimiz de “Mehmetçik” adını tüm Türk coğrafyasına yaydılar. Birinci Dünya Savaşı’na girdiğimizde, “Mehmetçik” adı artık Türk askerinin genel adıydı. Bu, Kurtuluş Savaşı’nda da böyle devam etti. Artık “Mehmetçik” tüm dünyada Türk askerinin adı olmuştu.

Yazar, araştırmacı ve öğretmen Zeki TEOMAN’ın “Çanakkale 1915” adlı derginin Aralık 2009 (Sayı: 4) yer alan ve Mehmetçik adının anlamına ilişkin yazısı.