Tetanos ya da kazıklı humma, gram-pozitif, anaerobik bir basil olan Clostridium tetani bakterisinden ileri gelen, çizgili kaslarda uzun süreli sertleşme ve kasılmayla belirginleşen toksik, ölümcül bir enfeksiyon hastalığıdır.
Toprakta yaşayan Clostridium tetani, derideki bir yara, çizik vb (portantre) aracılığıyla organizmaya girmesinden kaynaklanan hastalıkta, kuluçka süresi 8-16 gündür. Tetanos hastalığı bu kuluçka döneminden sonra çene kasılmasıyla ortaya çıkar ve bu kasılma tüm vücuda yayılır. Tetanos aşısı yapılmazsa tetanos hastalığına yakalanan kişi ölebilir.
Dikkat! Bazı uzmanlar tetanos hastalığının sadece paslı obje yaralanmalarından değil, genel çizik ve yaralanmalardan da ortaya çıkabileceğini, bu sebeple düzenli olarak (her 5-10 yılda bir) aşı olunmasını öneriyorlar.
Bu nedenle tetanos aşısı, vakadan sonra ilk 24 saat içinde mutlaka yaptırılmalıdır. Vaka dışında ise tetanos aşısını 10 yılda bir yaptırmanız sizi koruyacaktır. Özellikle paslanmış metallerin neden olduğu hafif yaralanma olaylarında dahi hastaneye başvurmak çok önemlidir.
Korunmak için;
- Paslı yüzeylere temas etmemek,
- Yaraların antiseptik solüsyonlarla temizlenmesi,
- Kapalı ortam oluşturabilecek yaraların oksijenli su ile dezenfekte edilmesi,
- Tetanos aşısı olmak gerekmektedir.
Not: Tetanos aşısı sol veya sağ omuzdan yapılır, aşı olmak için aç yada tok olmanız önemli değildir. Aşıdan sonra 2 gün duş almamalısınız. Bazı bünyelerde aşıdan sonra 1-2 gün kas ağrıları görülebilir. Ve eğer olay yeniyken hastanenin Acil servisine giderseniz ücretsiz olarak iğnenizi yaptırabilirsiniz. Eczanelerde iğne fiyatı 15-30 TL aralığında değişebilir.
Aşının Koruyuculuğu; Aşının en etkili olduğu dönem ilk beş yıldır. Bu süre zarfında aşının hastalıklara karşı daha fazla dirençli olduğu, beş yıl sonrasında ise bu etkinin azaldığı görülmektedir.
Tetanos belirtileri;
- Çene Kası Sertleşmesi: Tetanosda genel olarak ilk belirti, çeneyi kontrol eden kaslarda spazmlar oluşmasıdır. Spazm sırasında kaslar katıdır ve çene kapalı şekilde sıkıca kilitlenir. Çene kaslarında ki kasılmalar sebebiyle salya akması tetanos belirtilerinden biridir.
- Boyun Sertleşmesi: Tetanos zehri vücutta aşağı doğru indikçe diğer organlarda tetanos belirtileri göstermeye başlar mesela; çene ve yüz spazmlarını boyun sertleşmesi izler.
- Yutkunma Zorluğu: Boyun sertleşmesinden kısa bir süre sonra yutkunma zorlukları tetanos belirtisi olarak baş gösterebilir. Yutkunmayla ilgili kaslardaki spazmlar yutkunma için gerekli bu işbirliğini bozduğu için yutkunma zorlukları baş gösterir.
- Solunumda meydana gelen güçlükler
- Ateşle birlikte terleme ve baş ağrısı
- Yüzdeki Spazmlar: Yüzde oluşan spazmlar da yine tetanosun erken dönem belirtileri arasındadır. Çene kaslarındaki spazmlarla aşağı yukarı aynı anda başlar. Yüzdeki kas spazmları doğal olmayan yüz ifadelerine yol açar. Ağız çevresindeki spazmlar kişinin yüzünde tuhaf bir gülümseme ifadesi oluşmasına neden olabilir.
- Genellikle midede gerçekleşen istemsiz ağrılı kasılmalar
- Tansiyon yükselmesi ve yüksek kalp hızı
- Vücudun genelinde ağrılı kas tutulmaları ve idrar tutamama
Merak Edilen: Hamilelikte tetanos aşısı aç karnına mı yapılır? Tok karnına mı yapılır?
Sorunuzun Cevabı: Aç yada tok olmanız fark etmez.
Merak Edilen: Kedi ve köpek ısırığında da tetanos aşısı yapılır mı?
Sorunuzun Cevabı: Evet, 1 doz tetanos, 4 doz kuduz aşısı yapılır.
hocam 4 gün önce cuma günü parmağımda çok küçük bi yara oldu, nerede kestiğimi görmedim bile, muhtemelen apartmanin iciydi. ilk gece endiselendim tetanos için, daha sonra ertesi gün akşam acilde aşı vuruldum. 27-28 saat sonra falan yani. tetanos olma riskim var mi ? psikolojim alt üst oldu, 23 yasindayim.
@Rose; Merhaba, geçmiş olsun. Normal bir yaralanma ise tetanos riski yok diyebiliriz. Korkmanız yersiz. Ancak ileriye dönük korunmak için aşı olabilirsiniz.
@uzay; Merhaba, geçmiş olsun. 4 gün geçtiyse ve herhangi bir tetanos belirtisi görülmüyorsa korkmanıza gerek yok. Rahat olabilirsiniz.
Bügün yarım saat önce ayağıma paslı çivi battı hiç girmedi sade öndeki deriyi kaldırmış 7 8 ay önce okul aşısı vuruldum bi sorun olurmu
@Eren; Merhaba, geçmiş olsun. Korkmanıza gerek yok, sorun olmaz.
Merhaba 6 ay önce sırtımda demir kesigiyle tetanoz vurulmustum 4 gün önce ayağımı demir kesti dikis atıldı ve tekrar iğne vuruldum ama bu kez kolumda çok şiddetli ağrılar oluyor sebebi 1 yıl içinde 2 kez tetanoz olabilir mi
Mrb hocam az önce ayağıma 3 vaya 4 mm çivarinda rabdiye battı paslı değildi krom kaplama sorun olurmu
Benim elime 8 gün once mobilya taşirken sanirim pasli bir civi batmisti.Kan akti bende iyice sikmistim.O an fazla onemsemedim ama sonra kafama takildi.Herhangibir belirti yok ama benim sorum eger belirti baslarsa o an asi vurulmak işe yarar mi.Ben 50 yasinda bir ogretmenim.Ihmal ettiğimi biliyorum.Birde gencligimde 15yaslarinda epey kuduz ignesi vurulmustum.Tesekkur ediyorum.
Bugün köpek ısırdı acile gittim kuduz aşısı yaptılar ama tetanoz yapmadılar bir sorun olur mu. Tetanoz olalı yedi yıl felan geçti acile tekrar gidip yaptırmalı mıyım
@Nilgün; Merhaba, geçmiş olsun. Eğer aşının dozu biraz arttırılmış ise ağrınında fazla olması normal. Bazen 1 aya kadar omuz ağrısı olabiliyor. Sargıda gezdiren cinsten.
@Hasan gül; Merhaba, geçmiş olsun. Paslı değilse ve mikrop barındıracak bir ortamda değilse sorun olmayacaktır ama belirtileri takipte kalın yada içiniz rahat etmezse fırsat bulduğunuzda aşı yaptırın.
@ERKAN TERHAN; Merhaba, geçmiş olsun. Kazanın üstünden 8 gün geçmesine rağmen bir belirti, rahatsızlık yoksa bundan sonra sorun çıkacağını sanmıyorum. Eğer bir rahatsızlık olursa psikolojik mi, başka bir rahatsızlığın belirtisi mi yada tetanos kaynaklı mı olduğunu ayırt edemeyeceğinizden direk tetanos odaklı değilde genel bir kontrol için hastaneye gidebilirsiniz. Ayrıca bu kazayı da anlatırsınız. Gerekli görürlerse aşı yada farklı bir tedavi uygularlar.
@Eser; Merhaba. geçmiş olsun. Kuduz aşısı haricinde serum verdilerse muhtemelen bu tedavi yeterlidir. Ayrıca tetanos aşısı olmanız gerekmez. Ancak ileriye dönük önlem olarak yada içinizin rahat etmesi için tekrar gidip tetanos aşısı da yaptırabilirsiniz. Size kalmış.
İyi bayramlar dört buçuk yaşındaki kızımın ayak baş parmağını mangal teli casti tel pasliysi kesi çok büyük değil . Mercimek tanesinin yarısı kadar bir yerde küçük bir yara oldu ne yapmalıyım teşekkür ederim