Tetanos ya da kazıklı humma, gram-pozitif, anaerobik bir basil olan Clostridium tetani bakterisinden ileri gelen, çizgili kaslarda uzun süreli sertleşme ve kasılmayla belirginleşen toksik, ölümcül bir enfeksiyon hastalığıdır.
Toprakta yaşayan Clostridium tetani, derideki bir yara, çizik vb (portantre) aracılığıyla organizmaya girmesinden kaynaklanan hastalıkta, kuluçka süresi 8-16 gündür. Tetanos hastalığı bu kuluçka döneminden sonra çene kasılmasıyla ortaya çıkar ve bu kasılma tüm vücuda yayılır. Tetanos aşısı yapılmazsa tetanos hastalığına yakalanan kişi ölebilir.
Dikkat! Bazı uzmanlar tetanos hastalığının sadece paslı obje yaralanmalarından değil, genel çizik ve yaralanmalardan da ortaya çıkabileceğini, bu sebeple düzenli olarak (her 5-10 yılda bir) aşı olunmasını öneriyorlar.
Bu nedenle tetanos aşısı, vakadan sonra ilk 24 saat içinde mutlaka yaptırılmalıdır. Vaka dışında ise tetanos aşısını 10 yılda bir yaptırmanız sizi koruyacaktır. Özellikle paslanmış metallerin neden olduğu hafif yaralanma olaylarında dahi hastaneye başvurmak çok önemlidir.
Korunmak için;
- Paslı yüzeylere temas etmemek,
- Yaraların antiseptik solüsyonlarla temizlenmesi,
- Kapalı ortam oluşturabilecek yaraların oksijenli su ile dezenfekte edilmesi,
- Tetanos aşısı olmak gerekmektedir.
Not: Tetanos aşısı sol veya sağ omuzdan yapılır, aşı olmak için aç yada tok olmanız önemli değildir. Aşıdan sonra 2 gün duş almamalısınız. Bazı bünyelerde aşıdan sonra 1-2 gün kas ağrıları görülebilir. Ve eğer olay yeniyken hastanenin Acil servisine giderseniz ücretsiz olarak iğnenizi yaptırabilirsiniz. Eczanelerde iğne fiyatı 15-30 TL aralığında değişebilir.
Aşının Koruyuculuğu; Aşının en etkili olduğu dönem ilk beş yıldır. Bu süre zarfında aşının hastalıklara karşı daha fazla dirençli olduğu, beş yıl sonrasında ise bu etkinin azaldığı görülmektedir.
Tetanos belirtileri;
- Çene Kası Sertleşmesi: Tetanosda genel olarak ilk belirti, çeneyi kontrol eden kaslarda spazmlar oluşmasıdır. Spazm sırasında kaslar katıdır ve çene kapalı şekilde sıkıca kilitlenir. Çene kaslarında ki kasılmalar sebebiyle salya akması tetanos belirtilerinden biridir.
- Boyun Sertleşmesi: Tetanos zehri vücutta aşağı doğru indikçe diğer organlarda tetanos belirtileri göstermeye başlar mesela; çene ve yüz spazmlarını boyun sertleşmesi izler.
- Yutkunma Zorluğu: Boyun sertleşmesinden kısa bir süre sonra yutkunma zorlukları tetanos belirtisi olarak baş gösterebilir. Yutkunmayla ilgili kaslardaki spazmlar yutkunma için gerekli bu işbirliğini bozduğu için yutkunma zorlukları baş gösterir.
- Solunumda meydana gelen güçlükler
- Ateşle birlikte terleme ve baş ağrısı
- Yüzdeki Spazmlar: Yüzde oluşan spazmlar da yine tetanosun erken dönem belirtileri arasındadır. Çene kaslarındaki spazmlarla aşağı yukarı aynı anda başlar. Yüzdeki kas spazmları doğal olmayan yüz ifadelerine yol açar. Ağız çevresindeki spazmlar kişinin yüzünde tuhaf bir gülümseme ifadesi oluşmasına neden olabilir.
- Genellikle midede gerçekleşen istemsiz ağrılı kasılmalar
- Tansiyon yükselmesi ve yüksek kalp hızı
- Vücudun genelinde ağrılı kas tutulmaları ve idrar tutamama
Merak Edilen: Hamilelikte tetanos aşısı aç karnına mı yapılır? Tok karnına mı yapılır?
Sorunuzun Cevabı: Aç yada tok olmanız fark etmez.
Merak Edilen: Kedi ve köpek ısırığında da tetanos aşısı yapılır mı?
Sorunuzun Cevabı: Evet, 1 doz tetanos, 4 doz kuduz aşısı yapılır.
Merhaba 6yaşında bir oğlum var 2gün sonra ameliyat olucak İnmemiş testis ameliyatı bugün paslı bir tel elini çizdi ve tetanoz aşısı yAptırdık aşının ameliyata bir etkisi olur mu arada 36 saat fark olucak aşı ve genel aneztesi de verilen ilaç birbirine etki yapar mı
merhaba,10 gün önce tetanoz aşısı oldum fakat dün koltuğa uaznırken karnımı paslı demir çzdiğini farkettim kanama görmesemde emin olamadım . 10 gün önce olduğum için tekrar olmama gerek var mıdır ?
yada eğer bir sıkıntı varsa bu kaç gün içinde belli eder kendini kesin olarak
yaşım 23 bu arada.
@Müjgan Karataş; Merhaba, geçmiş olsun. Kanser tedaviniz de de acil şifalar dilerim. Her kesik, sıyrık tetanos alarmı değildir ama her ihtimale karşı aşılı olmak gerekir. Sizin durumunuz özel olduğundan en iyisi tedavi gördüğünüz doktordan bilgi almanız olacaktır. Bana sorarsanız aşıya gerek olmayabilir, doktorunuza sorarsanız belki tedaviniz ile alakalı yan etkileri de olabilir. Bence içinizin rahat etmesi için doktorunuza bir danışın.
@Yeliz; Merhaba, geçmiş olsun. Mesajınızı anca görebildim, muhtemelen ameliyat bugün idi. Aşı ile ameliyatın ters etkileşim yapacağını sanmıyorum ama yinede ameliyatı yapacak olan doktora sormanız gerekirdi, inşallah sormuşsunuzdur.
@ahmet; Merhaba, geçmiş olsun. 10 gün önce aşı olduğunuz için tekrar aşı olmanıza gerek yok.
Balık tutmaya gittiğimde elime kanca girdi vakadan 12 saat sonra aşı yaptırdım ama hala tetanoz olmuş ola bilir miyim
@Burak; Merhaba, geçmiş olsun. Sorun olacağını sanmıyorum fakat yinede 20-25 gün belirtileri takip edebilirsiniz.
merhabalar 5 qp dk once paslu demir e carptim ve kolum cuzuldi cok hafif kanadi tetenoz asisini 8.si ifta oldum suan ise 9 siniftayim.bida olmama gerek varmi?not:ustune oksijenlu su ile kolanya doktum
@okkes yigit; Merhaba, geçmiş olsun. Geçen sene aşı olduysanız tekrar aşı olmanıza gerek yok.
Okulda bacağıma çivi girdi. Kanama yok ama yinede belirtiler var. Ailem gece gece uğraştırma diyor ama ben yine korkuyorum.
Ne yapmalıyım?