Tetanos ya da kazıklı humma, gram-pozitif, anaerobik bir basil olan Clostridium tetani bakterisinden ileri gelen, çizgili kaslarda uzun süreli sertleşme ve kasılmayla belirginleşen toksik, ölümcül bir enfeksiyon hastalığıdır.
Toprakta yaşayan Clostridium tetani, derideki bir yara, çizik vb (portantre) aracılığıyla organizmaya girmesinden kaynaklanan hastalıkta, kuluçka süresi 8-16 gündür. Tetanos hastalığı bu kuluçka döneminden sonra çene kasılmasıyla ortaya çıkar ve bu kasılma tüm vücuda yayılır. Tetanos aşısı yapılmazsa tetanos hastalığına yakalanan kişi ölebilir.
Dikkat! Bazı uzmanlar tetanos hastalığının sadece paslı obje yaralanmalarından değil, genel çizik ve yaralanmalardan da ortaya çıkabileceğini, bu sebeple düzenli olarak (her 5-10 yılda bir) aşı olunmasını öneriyorlar.
Bu nedenle tetanos aşısı, vakadan sonra ilk 24 saat içinde mutlaka yaptırılmalıdır. Vaka dışında ise tetanos aşısını 10 yılda bir yaptırmanız sizi koruyacaktır. Özellikle paslanmış metallerin neden olduğu hafif yaralanma olaylarında dahi hastaneye başvurmak çok önemlidir.
Korunmak için;
- Paslı yüzeylere temas etmemek,
- Yaraların antiseptik solüsyonlarla temizlenmesi,
- Kapalı ortam oluşturabilecek yaraların oksijenli su ile dezenfekte edilmesi,
- Tetanos aşısı olmak gerekmektedir.
Not: Tetanos aşısı sol veya sağ omuzdan yapılır, aşı olmak için aç yada tok olmanız önemli değildir. Aşıdan sonra 2 gün duş almamalısınız. Bazı bünyelerde aşıdan sonra 1-2 gün kas ağrıları görülebilir. Ve eğer olay yeniyken hastanenin Acil servisine giderseniz ücretsiz olarak iğnenizi yaptırabilirsiniz. Eczanelerde iğne fiyatı 15-30 TL aralığında değişebilir.
Aşının Koruyuculuğu; Aşının en etkili olduğu dönem ilk beş yıldır. Bu süre zarfında aşının hastalıklara karşı daha fazla dirençli olduğu, beş yıl sonrasında ise bu etkinin azaldığı görülmektedir.
Tetanos belirtileri;
- Çene Kası Sertleşmesi: Tetanosda genel olarak ilk belirti, çeneyi kontrol eden kaslarda spazmlar oluşmasıdır. Spazm sırasında kaslar katıdır ve çene kapalı şekilde sıkıca kilitlenir. Çene kaslarında ki kasılmalar sebebiyle salya akması tetanos belirtilerinden biridir.
- Boyun Sertleşmesi: Tetanos zehri vücutta aşağı doğru indikçe diğer organlarda tetanos belirtileri göstermeye başlar mesela; çene ve yüz spazmlarını boyun sertleşmesi izler.
- Yutkunma Zorluğu: Boyun sertleşmesinden kısa bir süre sonra yutkunma zorlukları tetanos belirtisi olarak baş gösterebilir. Yutkunmayla ilgili kaslardaki spazmlar yutkunma için gerekli bu işbirliğini bozduğu için yutkunma zorlukları baş gösterir.
- Solunumda meydana gelen güçlükler
- Ateşle birlikte terleme ve baş ağrısı
- Yüzdeki Spazmlar: Yüzde oluşan spazmlar da yine tetanosun erken dönem belirtileri arasındadır. Çene kaslarındaki spazmlarla aşağı yukarı aynı anda başlar. Yüzdeki kas spazmları doğal olmayan yüz ifadelerine yol açar. Ağız çevresindeki spazmlar kişinin yüzünde tuhaf bir gülümseme ifadesi oluşmasına neden olabilir.
- Genellikle midede gerçekleşen istemsiz ağrılı kasılmalar
- Tansiyon yükselmesi ve yüksek kalp hızı
- Vücudun genelinde ağrılı kas tutulmaları ve idrar tutamama
Merak Edilen: Hamilelikte tetanos aşısı aç karnına mı yapılır? Tok karnına mı yapılır?
Sorunuzun Cevabı: Aç yada tok olmanız fark etmez.
Merak Edilen: Kedi ve köpek ısırığında da tetanos aşısı yapılır mı?
Sorunuzun Cevabı: Evet, 1 doz tetanos, 4 doz kuduz aşısı yapılır.
@Gürkan; Merhaba, geçmiş olsun. Geçirdiğiniz bu kaza sebebi ile sorun çıkacağını düşünmüyorum ama ileriye dönük ve içinizin rahat etmesi için aşı yaptırabilirsiniz. Karar sizin. Belirtiler ve ne kadar sürede ortaya çıktıkları yazıda yazıyor zaten.
@Baki; Merhaba, geçmiş olsun. Beni senelerdir bol bol kedi cırmalar (birkaç tane kedi bakıyorum). Cırmalayan kedi bildiğiniz zararsız, kuduz olmadığını düşündüğünüz bir kedi ise sorun olmayacaktır ve zaten aşı olmuşsunuz. Bu sebeple de bence sorun çıkmayacaktır. Korkmanıza gerek yok.
Merhaba , en son 3 yıl önce tetanoz aşısı oldum.1 gün önceyse ayak baş parmağıma bir çivinin ucu battı ve kan bile çıkmadı sonra hemen ayağımı sabunla yıkadım ve temiz çorap giydim ama yine de tedirgin oldum sıkıntı çıkar mı ?
@Hikmet; Merhaba, geçmiş olsun. Korkmanıza gerek yok, sıkıntı çıkmayacaktır.
Merhabalar ben 2017 de motorsikletle takla attim kaza yaptım ozman yerde suruklendigimden dolayı karin bölgemde soyulmalar olmuştu ozman tetanoz aşısı olmuştum bu günde parmağına paslı çivi girdi tekrardan asi olmamam gerekiyo mu yoksa 2017 yaptigim aşı tetenozdan korur mu
@Cihangir tanis; Merhaba, geçmiş olsun. Yakın zamanda aşı olduysanız tekrar aşı olmanız şart değil.
Merhaba benim cumartesi günü elime paslı iğne battı pazartesi günü tetenoz aşı sı vurdurdum 24 saatten fazla geçtiği için sorun olurmu acaba? Şimdi aşı geçersiz mi oldu
@Canan; Merhaba, geçmiş olsun. Her yaralanmada tetanos riski olmaz ama önlem olarak aşı yaptırılır. Eğer Cumartesi günü yaralandığınızda bir risk varsa en erken vakitte aşı olunması önerilir ama risk yoksa bundan sonrası için önlem almış oldunuz. Bence sorun olmayacaktır ama yinede belirtileri birkaç gün takip edersiniz.
Az önce yüzük parmağımı Balkan demirine çizdirdim pas nerdeyse yoktu ve kanamadı ve kolanya sürünce yanmadı ve acımadı açık bir yara yok sadece çizdi
Merhabalar, cumartesi günü kongrede görevliydim.Nasil olduğunu anlayamadım başımı çok sert bir şekilde kombi dolabının köşesine çarptım,dolap plastikdi fakat çok kirliydi hatta dolabın köşesini kafamla kirmışim.Ben iki gün boyunca müdale yaptıramadım,pazartesi günü baktığımda başımın açılan kesi kısmında iltihaplanma vardı sağlık ocağına gittim 48 saati doldurmak üzereydim yinede tetanoz aşısı yapıldı geç kalmısmı sayılırım.
@…..; Merhaba. İsim yazsaydınız hitap daha rahat olurdu. Geçmiş olsun, sorun olmayacaktır. Korkmanıza gerek yok.
@selin; Merhaba Selin hanım. Geçmiş olsun. Sorun olmayacaktır ve aşı da yaptırmışsınız, daha iyi olmuş. Sizinde korkmanıza gerek yok.