Tetanos ya da kazıklı humma, gram-pozitif, anaerobik bir basil olan Clostridium tetani bakterisinden ileri gelen, çizgili kaslarda uzun süreli sertleşme ve kasılmayla belirginleşen toksik, ölümcül bir enfeksiyon hastalığıdır.
Toprakta yaşayan Clostridium tetani, derideki bir yara, çizik vb (portantre) aracılığıyla organizmaya girmesinden kaynaklanan hastalıkta, kuluçka süresi 8-16 gündür. Tetanos hastalığı bu kuluçka döneminden sonra çene kasılmasıyla ortaya çıkar ve bu kasılma tüm vücuda yayılır. Tetanos aşısı yapılmazsa tetanos hastalığına yakalanan kişi ölebilir.
Dikkat! Bazı uzmanlar tetanos hastalığının sadece paslı obje yaralanmalarından değil, genel çizik ve yaralanmalardan da ortaya çıkabileceğini, bu sebeple düzenli olarak (her 5-10 yılda bir) aşı olunmasını öneriyorlar.
Bu nedenle tetanos aşısı, vakadan sonra ilk 24 saat içinde mutlaka yaptırılmalıdır. Vaka dışında ise tetanos aşısını 10 yılda bir yaptırmanız sizi koruyacaktır. Özellikle paslanmış metallerin neden olduğu hafif yaralanma olaylarında dahi hastaneye başvurmak çok önemlidir.
Korunmak için;
- Paslı yüzeylere temas etmemek,
- Yaraların antiseptik solüsyonlarla temizlenmesi,
- Kapalı ortam oluşturabilecek yaraların oksijenli su ile dezenfekte edilmesi,
- Tetanos aşısı olmak gerekmektedir.
Not: Tetanos aşısı sol veya sağ omuzdan yapılır, aşı olmak için aç yada tok olmanız önemli değildir. Aşıdan sonra 2 gün duş almamalısınız. Bazı bünyelerde aşıdan sonra 1-2 gün kas ağrıları görülebilir. Ve eğer olay yeniyken hastanenin Acil servisine giderseniz ücretsiz olarak iğnenizi yaptırabilirsiniz. Eczanelerde iğne fiyatı 15-30 TL aralığında değişebilir.
Aşının Koruyuculuğu; Aşının en etkili olduğu dönem ilk beş yıldır. Bu süre zarfında aşının hastalıklara karşı daha fazla dirençli olduğu, beş yıl sonrasında ise bu etkinin azaldığı görülmektedir.
Tetanos belirtileri;
- Çene Kası Sertleşmesi: Tetanosda genel olarak ilk belirti, çeneyi kontrol eden kaslarda spazmlar oluşmasıdır. Spazm sırasında kaslar katıdır ve çene kapalı şekilde sıkıca kilitlenir. Çene kaslarında ki kasılmalar sebebiyle salya akması tetanos belirtilerinden biridir.
- Boyun Sertleşmesi: Tetanos zehri vücutta aşağı doğru indikçe diğer organlarda tetanos belirtileri göstermeye başlar mesela; çene ve yüz spazmlarını boyun sertleşmesi izler.
- Yutkunma Zorluğu: Boyun sertleşmesinden kısa bir süre sonra yutkunma zorlukları tetanos belirtisi olarak baş gösterebilir. Yutkunmayla ilgili kaslardaki spazmlar yutkunma için gerekli bu işbirliğini bozduğu için yutkunma zorlukları baş gösterir.
- Solunumda meydana gelen güçlükler
- Ateşle birlikte terleme ve baş ağrısı
- Yüzdeki Spazmlar: Yüzde oluşan spazmlar da yine tetanosun erken dönem belirtileri arasındadır. Çene kaslarındaki spazmlarla aşağı yukarı aynı anda başlar. Yüzdeki kas spazmları doğal olmayan yüz ifadelerine yol açar. Ağız çevresindeki spazmlar kişinin yüzünde tuhaf bir gülümseme ifadesi oluşmasına neden olabilir.
- Genellikle midede gerçekleşen istemsiz ağrılı kasılmalar
- Tansiyon yükselmesi ve yüksek kalp hızı
- Vücudun genelinde ağrılı kas tutulmaları ve idrar tutamama
Merak Edilen: Hamilelikte tetanos aşısı aç karnına mı yapılır? Tok karnına mı yapılır?
Sorunuzun Cevabı: Aç yada tok olmanız fark etmez.
Merak Edilen: Kedi ve köpek ısırığında da tetanos aşısı yapılır mı?
Sorunuzun Cevabı: Evet, 1 doz tetanos, 4 doz kuduz aşısı yapılır.
merhabalar; 3 gün önce bahçe duvarından atlarken pekte sivri olmayan bir demir (kısmen paslı) kolumu çizdi. kızarıklık ve çok çok hafif der soyulması dışında bir şey olamdı, kanamadı. yaralanmadan 6-7 saat sonra acile gidip aşı yaptırdım fakat çenemde bir ağırlık hissediyorum ve nadiren göz seğirmesi yaşıyorum. anksiyete bozukluğum var ve bu durumların psikolojik, korkuya bağlı oluşmuş olabileceğini biliyorum fakat yine de içimi rahatlatmak istedim. ne düşünüyorsunuz? teşekkürler.
Merhabalar, sanırım görmediniz fakat durum güncellemesi yapmak istedim. Çene kaslarımdaki durum hiç kalmadı diyecek kadar azaldı fakat dünden beri vücudumun çeşitli yerlerinde ağrısız seğirmeler oluyor. genel anlamda kendimi yorgun hissetmiyorum, ateşim normal, şuanlık spor ağrılaro dışında bir ağrım da yok. ama sürekli ve çeşitli bölgelerde seğirmeler var dediğim gibi. hakkında düşündükçe seğirmeler de artıyor gibi..
@tümer; Merhaba, geçmiş olsun. Mesajınızı onaylamışım fakat cevap yazmayı unutmuşum. Aşınızı olmuşsunuz, tetanos kaynaklı bir sorun yaşadığınızı sanmıyorum. Geçmişte bende de sinirsel ve gerginliğe bağlı benzer belirtiler olmuştu ve aylarca sürmüştü. Kendinizi sıkmamaya bakın. Psikolojik olarak gerildikçe bu belirtiler devam eder. Vaktiniz, imkanınız varsa bu rahatsızlığınız için aile hekiminden de bilgi alabilirsiniz.
Merhaba. Öncelikle cevabınız için teşekkür ederim. Bugün, yaralanmanın 24. ve bahsettiğim belirtilerin ortaya çıkışının 21. günü. Kasılmalar, seğirmeler ara ara devam hala devam ediyor. Ama muhtemelen tetanoz olsaydı şuan çoktan kötü bi şekilde sonuçlanırdı bu durum diye düşünüyorum.. eğer benim gibi sıkıntılar yaşayan insanlar var ise yorumları okurken görüp belki rahatlarlar diye güncelleme yapıyorum. umarım bu belirtiler de kısa sürede geçer. tekrardan teşekkürler :)
@tümer; Merhaba, rica ederim. Şikayetleriniz inşallah kısa zamanda geçer. Eğer 1-2 ay daha böyle devam ederse ve çok rahatsız olursanız bir Nöroloji doktoruna kontrole gidebilirsiniz. Bir şey çıkmaz ama en azından içiniz rahat eder ve kan tahliline bakarak size reçete edilecek ilaçlar ile rahatlayabilirsiniz.
Öncelikle merhabalar. Yaklaşık 27 saat önce Annem, serçe parmağını paslı olup olmadığını bilmediği bir şey ile kestirdiğini söyledi. Yara ciddi gibi değil fakat maksimum yarım santim derinlikte. Annem elinin daha sonra yandığını ve kestirdikten sonra çok fazla kan aktığını söyledi. Şimdi elinde bir sorun yok yara temiz ve normal görünüyor fakat sağlık kuruluşları bugün kapalı olduğu için yarın (yani 48 saat içinde) aşı olacak. 24 saat içinde aşı olmaması bir sorun teşkil eder mi?
@Mustafa Mugen; Merhaba, geçmiş olsun. İmkan varsa acil servisler her daim açık oluyor ve aşı yapıyorlar. Eğer yakın zamanda aşı yaptırmadıysanız en kısa zamanda yaptırmaya bakın.
Hocam merhaba 2 sorum olucukta size ilki tetenos göz ağız veya burun yolu ile bulaşır mı 2.si en son 1 yıl önce aşı oldum bebeklik aşılarım bilmiyorum son olduğum aşı hala korur mu sorma nedenim bugün biber asarken paslı şeyleri eledim sonrasındada elimi gözüme götürdüm bundan dolayı soruyorum hocam cevaplarsanız çok sevinirim iyi günler
@Fatih; Merhaba, geçmiş olsun. Tetanos bakterisi genellikle kan yoluyla fakat bunun haricinde sıyrıklar, piercingler, dövmeler ve diş enfeksiyonu gibi alanlardan da bulaşabilir. Fakat 1 sene içinde aşı olduysanız büyük ihtimalle sizi koruyacaktır.
Ayağıma dirgen ucu girdi 2 3 cm ucu paslı falan değildi ama demir sonuçta ben de korkuyorum kanadı bir de en son 13 yaşında aşı oldum şimdi 18 yaşındayım 5 yıl geçti korkuyorum ama şehire uzağım ne yapmalıyım