Tetanos ya da kazıklı humma, gram-pozitif, anaerobik bir basil olan Clostridium tetani bakterisinden ileri gelen, çizgili kaslarda uzun süreli sertleşme ve kasılmayla belirginleşen toksik, ölümcül bir enfeksiyon hastalığıdır.
Toprakta yaşayan Clostridium tetani, derideki bir yara, çizik vb (portantre) aracılığıyla organizmaya girmesinden kaynaklanan hastalıkta, kuluçka süresi 8-16 gündür. Tetanos hastalığı bu kuluçka döneminden sonra çene kasılmasıyla ortaya çıkar ve bu kasılma tüm vücuda yayılır. Tetanos aşısı yapılmazsa tetanos hastalığına yakalanan kişi ölebilir.
Dikkat! Bazı uzmanlar tetanos hastalığının sadece paslı obje yaralanmalarından değil, genel çizik ve yaralanmalardan da ortaya çıkabileceğini, bu sebeple düzenli olarak (her 5-10 yılda bir) aşı olunmasını öneriyorlar.
Bu nedenle tetanos aşısı, vakadan sonra ilk 24 saat içinde mutlaka yaptırılmalıdır. Vaka dışında ise tetanos aşısını 10 yılda bir yaptırmanız sizi koruyacaktır. Özellikle paslanmış metallerin neden olduğu hafif yaralanma olaylarında dahi hastaneye başvurmak çok önemlidir.
Korunmak için;
- Paslı yüzeylere temas etmemek,
- Yaraların antiseptik solüsyonlarla temizlenmesi,
- Kapalı ortam oluşturabilecek yaraların oksijenli su ile dezenfekte edilmesi,
- Tetanos aşısı olmak gerekmektedir.
Not: Tetanos aşısı sol veya sağ omuzdan yapılır, aşı olmak için aç yada tok olmanız önemli değildir. Aşıdan sonra 2 gün duş almamalısınız. Bazı bünyelerde aşıdan sonra 1-2 gün kas ağrıları görülebilir. Ve eğer olay yeniyken hastanenin Acil servisine giderseniz ücretsiz olarak iğnenizi yaptırabilirsiniz. Eczanelerde iğne fiyatı 15-30 TL aralığında değişebilir.
Aşının Koruyuculuğu; Aşının en etkili olduğu dönem ilk beş yıldır. Bu süre zarfında aşının hastalıklara karşı daha fazla dirençli olduğu, beş yıl sonrasında ise bu etkinin azaldığı görülmektedir.
Tetanos belirtileri;
- Çene Kası Sertleşmesi: Tetanosda genel olarak ilk belirti, çeneyi kontrol eden kaslarda spazmlar oluşmasıdır. Spazm sırasında kaslar katıdır ve çene kapalı şekilde sıkıca kilitlenir. Çene kaslarında ki kasılmalar sebebiyle salya akması tetanos belirtilerinden biridir.
- Boyun Sertleşmesi: Tetanos zehri vücutta aşağı doğru indikçe diğer organlarda tetanos belirtileri göstermeye başlar mesela; çene ve yüz spazmlarını boyun sertleşmesi izler.
- Yutkunma Zorluğu: Boyun sertleşmesinden kısa bir süre sonra yutkunma zorlukları tetanos belirtisi olarak baş gösterebilir. Yutkunmayla ilgili kaslardaki spazmlar yutkunma için gerekli bu işbirliğini bozduğu için yutkunma zorlukları baş gösterir.
- Solunumda meydana gelen güçlükler
- Ateşle birlikte terleme ve baş ağrısı
- Yüzdeki Spazmlar: Yüzde oluşan spazmlar da yine tetanosun erken dönem belirtileri arasındadır. Çene kaslarındaki spazmlarla aşağı yukarı aynı anda başlar. Yüzdeki kas spazmları doğal olmayan yüz ifadelerine yol açar. Ağız çevresindeki spazmlar kişinin yüzünde tuhaf bir gülümseme ifadesi oluşmasına neden olabilir.
- Genellikle midede gerçekleşen istemsiz ağrılı kasılmalar
- Tansiyon yükselmesi ve yüksek kalp hızı
- Vücudun genelinde ağrılı kas tutulmaları ve idrar tutamama
Merak Edilen: Hamilelikte tetanos aşısı aç karnına mı yapılır? Tok karnına mı yapılır?
Sorunuzun Cevabı: Aç yada tok olmanız fark etmez.
Merak Edilen: Kedi ve köpek ısırığında da tetanos aşısı yapılır mı?
Sorunuzun Cevabı: Evet, 1 doz tetanos, 4 doz kuduz aşısı yapılır.
Annem dün ev süpürürken eline süpürgenin teli batmış tel paslı değilmiş temizmiş ama emin olamadık en son aşı da bi sekiz sene önce olmuş ama korktuk biz 24 saat de geçti ama aşı olsa etki eder mi aşı olmalı mı? İlk belirtiler ne olur ne kadar süre sonra başlar bilgi verir misiniz şimdi anlattı bana telaş yaptım. Şimdiden teşekkür ederim her şey için
@Menekşe; Merhaba, geçmiş olsun annenize. İlla ki her metal kesiği ve çiziğinden bakteri bulaşacak değil ama önlem olarak 5-10 yılda bir tetanos aşısı yaptırmak iyi olacaktır.
Annenizin 8 yıl öncesinden aşısı varsa sorun çıkacağını düşünmüyorum. Olayın üzerinden 24 saat geçtiyse ve bakteri bulaştıysa zaten yazımın sonundaki belirtiler yavaş yavaş gözlemlenmeye başlar. Ama bu belirtileri kendisine söyler korkutursanız olmasa dahi varmış gibi davranabilir. Sağlık durumunu, ağrı sızı vb. takipte kalın, eğer içiniz rahat etmiyorsa en yakın sağlık merkezine gidip yeniden aşı olmasını sağlayın. Yenilenen aşının önümüzdeki + 5-10 yıl koruyuculuğu olacaktır.
Virüs bulaşınca 24 saat sonra belirti basliyomu yoksa 3 15 gün sonramı baslar bende asi oldum 8 yil geçti aradan sonra vida kesti elimi birde elim biraz kirliydi 1gun olmadan asi oldum tekrar iki gün oldu elim kesileli
@Murat; Merhaba, geçmiş olsun. Gerekli önlemi almış görünüyorsunuz sorun çıkacağını sanmam. Sorun olsaydı belirtileri görmeye başlardınız.
Hocam iyi aksamlar elimde metal metre ile cizik ve ufak bi kan oldu kan cok fazla degil ve derin bi delik de yok ama yine de merak ettik igne yaptirmamiza gerek var mi diye size danismak istedim. Tesekkurler
@Namık; Merhaba, iyi akşamlar. Metre paslı değilse ve kirli bir ortamda sakladığınız bir iş aleti değilse sorun çıkacağını sanmıyorum. Yinede içiniz rahat etmiyorsa doktora gösterebilir yada önlem olarak aşı yaptırabilirsiniz.
Merhaba ben 31 saat önce elimi çelik bıçakla kestim 30 saatin sonunda iğne vuruldum belirtileri bildiğim için olsa gerek boynumun kasları bi garip geliyor hayati tehlikem var mıdır acaba
@Serhan; Merhaba, geçmiş olsun. Paslı bıçak mıydı? Aşı olduysanız aşıdan kaynaklı yada gerginlikten kaynaklı bir durum olabilir. Çok kötü hissediyorsanız bir doktora görünün.
Kolay gelsin. Yukarıdaki resimdeki gibi küflü demir tel örgü parmağımı çizdi. Parmağım kanadı. O sırada çok önemsemedim ama sonradan içime kurt düştü. Olayın üzerinden yaklaşık bu yazıyı yazma saatim itibari ile 72 saat geçti. Yarın sağlık ocağına gitsem iğne yaparlar mı? Bir çizik için çok mu abartılı olur? O sırada çıplak elle ot yoluyorduk. Topraklarda uğraşıyordum yani. Kanlı parmağıma toprak da bulaştı.***********Ben normalde işçiyim ve bazı durumlarda küflü cıvatalar ile çok uğraşıyorum. Ufak tefek çiziklerim oluyor. İş yerimiz 2 senede bir sağlık kontrollerimizi yaptırıyor ama ben yinede bi eczaneye veya bir sağlık ocağına gidip tetanoz aşısını kendim yaptırmak istesem yaparlar mı? Şimdiden teşekkür ederim.
@Turgay; Merhaba, geçmiş olsun. Çalıştığınız yer sağlık kontrolü kapsamında tetanos aşısı yapılmasını sağlıyorsa koruyuculuk bakımından sorun yaşamazsınız. Ancak tetanos aşısı yapılmıyorsa bence de gidip aşı yaptırmanız gerek. Sağlık kurumları bildiğim kadarıyla tetanos aşısı için süre koşulu koymazlar. Her an gidip aşı yaptırabilirsiniz. Ancak 72 saat geçtiği için özellikle bunu da kendilerine iletmenizi öneririm. Konuyla alakalı sizi rahatlatacak yada yönlendirecek bilgiler paylaşabilirler.